EDİTÖRÜN ÖNSÖZÜ: PSİKANALİTİK TANI: KLİNİK SÜREÇ İÇİNDE KİŞİLİK YAPISINI ANLAMAK

İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları kısa zamanda kendisini kanıtlamış ve üniversite yayıncılığı alanına Türkiye’de yepyeni bir soluk getirmiş bir yayınevi. Biz de şimdi bu kitapla İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları’nda Psikanaliz/Psikoloji Dizisini’ni başlatmış bulunuyoruz. Bu dizinin ilk kitabının yayınlanmasını fırsat bilerek muhtemel okuyucularımız için dizi hakkında kısa bilgi vermek isterim.

Psikanaliz/Psikoloji Dizisi başlatma fikri, dört yıl kadar önce üniversitemizde Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı’nın kuruluşu sırasında oluştu. Titiz ve meşakkatli bir çalışma sonucu ilk planda yayınlanacak kitaplar saptandı, çevirmenler bulundu, verimli bir ekip çalışması gerçekleştirildi ve bu çalışma halen de devam ediyor. Bu sürecin her aşamasında Yayınevi ile Yüksek Lisans Programımız’ın öğretim üyesi ve öğrencileri  arasında gayet üretken bir işbirliği gerçekleşti.

Psikanaliz/Psikoloji Dizisi’nin amaçlarını kısaca özetlemek gerekirse:

1. Gerek klinik gerekse de klinik-dışı alanlarda yazılmış, kısa zamanda klasikleşmiş ya da klasikleşmeye aday, dünyada ses getirmiş, görece yeni psikanalitik metinleri Türkçe’ye kazandırmak;
2. Psikolojinin özellikle klinik, sosyal, politik alt-alanlarından yerli ve yabancı kitapları Türkiyeli okuyucuyla buluşturmak;
3. Kitap seçerken ve basarken, akademik değerine ve standartlara, çevirinin kalitesine, sosyal/insan bilimlerine ve/veya psikoterapi praksisine katkısına, Türkiye’nin ihtiyaçlarına ve meselelerine yönelik olmasına özel önem vermek.

Dizimiz’de şimdiki durumda yılda iki ila dört kitap yayınlanması düşünülmektedir. Elinizdeki ilk kitabımız Psikanalitik Tanı’dan başka üç kitap daha yayın aşamasına yaklaşmaktadır. Ünlü psikanalist Steven Mitchell’ın Aşk Sürebilir mi? ve Psikanalizde İlişkisel Kavramlar kitaplarıyla Juliet Mitchell’ın Kardeşler kitabı. Bu kitaplara ek olarak, psikoanalitik psikoterapideki ilişkisel (d)evrim üzerine yüksek lisans öğrencilerimizle birlikte hazırladığımız başka bir kitap da sırada.

Çeviri kitaplarımızın sonuna bir sözlük eklemeyi bir ilke olarak benimsemiş durumdayız. Bu yolla psikanaliz/psikoloji alanında Türkçe’de varolan terimsel zayıflık ve kargaşanın giderilmesine katkıda bulunmayı umuyoruz.

Yayınladığımız kitapların akademik ve profesyonel psikanaliz/psikoloji camiasının ötesinde de ilgi uyandıracağını, bu alanlarla doğrudan ya da dolaylı ilgili herkes tarafından izleneceğini ve destekleneceğini umuyoruz.

Okurlarımızın önerileri ve eleştirileriyle bu dizinin gelişerek sürmesine katkıda bulunmalarını bekliyoruz.

İlk Kitabımız: Psikanalitik Tanı

Nancy McWilliams’ın 1994’te yayınlanmış olan Psikanalitik Tanı’sı, son 20-30 yılda dünya psikanaliz ve psikoanalitik psikoterapi camialarında en etkili olmuş kitapların başında gelmektedir.  Kapsam zenginliği, sistematikliği, sentezciliği, akıcı diliyle, kısa zamanda klasikleşmiş bu kitabında McWilliams, psikanalitik bir terapistin danışanını değerlendirirken ne tür tanısal ölçütler/eksenler kullandığını ayrıntılarıyla ve kendi klinik deneyimiyle harmanlayarak sunmaktadır.  Bu kitabın en önemli bir kaç özelliğini kısaca belirtecek olursak:

• McWilliams’ın bu kitabıyla psikanalitik tanının iki eksenli kavramsallaştırılması iyice olgunlaşmış ve yerleşmiştir. O kadar ki dünyadaki resmi psikanaliz kurumlarının DSM hegemonyasına karşı daha yeni yayınladığı ansiklopedik Psikodinamik Tanı Kriterleri [1] kitabının güçlü bir öncülü sayılmalıdır Psikanalitik Tanı. Bu iki eksenin ilki, kişinin gelişimsel örgütlenme düzeyidir ve psikotik-sınırdurum-nevrotik sürekliliğinde kişinin işlevselliğinin nasıl bir aralıkta şekillendiğini gösterir. Buradaki vurgu, gelişimsel eksende insanların belli bir noktada değil, belli bir aralıkta örgütlendikleri üzerindedir. İkinci eksen, karakter tarzı eksenidir. McWilliams’ın özgün sayabileceğimiz katkılarından biri, her bir karakter tarzının, belli yoğunlaşmalar göstermelerine rağmen, gelişimsel eksenin herhangi bir düzeyinde örgütlenmiş olabileceğini ustalıkla göstermiş olmasıdır. Kitapta tanımlanan karakter tipleri, somut bireylerde, McWilliams’ın da uyardığı gibi, çoğunlukla saf halleriyle değil, özgün bileşimler şeklinde varolurlar. Çoğu insan bir kaç karakter tarzının karmaşık bir bileşimidir. Psikanalitik terapide her iki eksende de bir formülasyon yapılmalı ve tanısal kavramsallaştırmalar/sınıflandırmalar, her bir insanın kişilik örgütlenmesinin ve bunun tezahürlerinin biricik olduğu gerçeğini gölgelememelidir. Dolayısıyla, psikalizde diğer klinik ekollerden farklı olarak bir hastalık iyileştirilmez, bir insan bütün karmaşıklığı ve bütünselliği içinde anlaşılmaya çalışılır.
• McWilliams’ın diğer önemli bir katkısı da iki eksen üzerine tanısal kategorileri tartışırken psikanalizin tarihsel öneme haiz dört temel ekolünün katkılarına ayrı ayrı yer vermesidir. Bu ekoller, klasik Freudçü psikanaliz, nesne ilişkileri, ego psikolojisi ve kendilik (self) psikolojisi ekolleridir. McWilliams bu tarzıyla her bir ekolün teorik ve özellikle de klinik meselelere nasıl yaklaştığını, özgün katkılarının neler olduğunu ve dolaylı olarak da hangi alanları boş bıraktıklarını göstermektedir. Esnek ve yeniliklere açık bir analist olarak McWilliams, hiç bir psikanaliz ekolünün muhafazakar bir savunucusu değildir, aksine her bir ekolün katkısını ve meşruiyetini görmeye ve göstermeye çalışan değerli bir sentezcidir.
• McWilliams’ın eserinin diğer bir önemli özelliği de bütün tanısal kategorileri ve kavramları akıcı ve görece kolay nüfuz edilebilir bir dil eşiliğinde ve zengin klinik malzemeye/örneklere yer vererek aktarmasıdır. Bu özelliğiyle Psikanalitik Tanı, sadece tanı düzeyinde kalmamakta, her bir tanısal durumun psikanalitik psikoterapisi için değerli göndermeler ve alt-bölümler içermektedir.

McWilliams’ın Psikanalitik Tanı kitabı yayınlandığı 1994 yılından beri psikanaliz alanında dünyada en çok kullanılan ders kitabı niteliğine sahip psikanalitik metin olmuştur. On beş yıllık bir gecikmeyle de olsa bu metni Türkçeye kazandırdığımız için mutluyuz. Erkan Kalem, bu çevirisiyle ne denli yetkin ve özenli bir çevirmen olduğunu kanıtlamaktadır. Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programımız’ın ilk mezunlarından olan Hande Özyıldırım, çevirinin son haline ulaşmasında redaksiyon faaliyetinin çok ötesinde bir emek ve katkı sunmuştur. Her ikisine de büyük özveri gerektiren çalışmalarından dolayı teşekkür ederim.

Bu dizinin yeni kitaplarında buluşmak dileğiyle…

Yrd. Doç. Dr. Murat Paker

İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları Psikanaliz/Psikoloji Dizisi Editörü

İstanbul Bilgi Üniversitesi Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı Direktörü

Haziran 2009

[1] Alliance of Psychoanalytic Organizations (2006). Psychodynamic Diagnostic Manual. Silver Spring, MD : Alliance of Psychoanalytic Organizations.

***

KİTABIN KÜNYESİ

İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları

Psikanaliz/Psikoloji Dizisi: 1

Dizi Yayın Yönetmeni:    Murat Paker

Bu kitabın:

Editörü:                               Murat Paker

Yazarı:                                  Nancy McWilliams

Özgün Başlık:                     Psychoanalytic Diagnosis

Özgün Basım:                    Guilford Press, 1994, İngilizce

Türkçe Çeviri:                    Erkan Kalem (İngilizce özgün basımdan)

Düzelti:                                Hande Özyıldırım

Yayın Yılı:                             2009

***

Dizi No 1

(2009). Psikanalitik Tanı: Klinik Süreç İçinde Kişilik Yapısını Anlamak (Nancy McWilliams) (çev. Erkan Kalem)

Özgün Eser: Nancy McWilliams (1994). Psychoanalytic Diagnosis: Understanding Personality Structure in the Clinical Process. New York: The Guilford Press.

İçindekiler ve Önsöz

Nancy McWilliams’ın Psikanalitik Tanı kitabı, meslek yaşamının başındaki terapistlere psikanalitik kişilik teorisi ve teorinin uygulama için çıkarımlarını sunan ilk metin olma özelliğine sahip.  Psikanalitik klinisyenlerin sorgulamadan kabul ettikleri kavramsal mirası sorgulayan bu önemli kitap, klinik anlamda önemli ana karakter tiplerini irdeleyip, hastanın bireysel kişilik yapısını anlamanın terapistin müdahalesinin odağını ve tarzını etkilemesi gerektiğini öne sürüyor. Öğrenme hevesini kıran ağır terminolojiyi bir yana bırakan McWilliams, psikanalitik teori ve uygulamayı,  gizemlilikten kurtarıp açıklığa kavuşturan, duru ve kişisel bir tarzda irdeliyor. İki bölüme ayrılan kitap,  kavramsal konulara ve karakter örgütlenmesi tiplerine odaklanıyor. Kavramsal konularda, kişilik örgütlenmesinin gelişimsel düzeyleri ve bu düzeylerin Klinik açıdan anlamlarını ele alan çalışma, birincil ve ikincil savunma süreçlerindeki temel kavramları büyük bir yalınlıkla tanımlıyor. Karakter örgütlenmesi tipleri kısmında, temel kişilik tiplerini ve birbirleriyle olan ilişkilerini tanımlayan yazar, psikanaliz pratiği dışındaki okuyucuya da sesleniyor.

Mizah, samimiyet ve şefkatle sunulan kısa klinik hikayeler soyut kavramları hayata geçirmeyi amaçlıyor. Kapsamlı içeriğiyle hem profesyonellere hem de öğrencilere seslenen bu çalışma, psikanaliz yönelimli okuyucular için önemli bir giriş metni olarak değerlendirilmektedir.