EDİTÖRÜN ÖNSÖZÜ: ÇOCUK VE ERGENLER İÇİN ÇAĞDAŞ PSİKODİNAMİK PSİKOTERAPİ: ÖZNELLİKLERARASILIK İLE SİNİRBİLİMİ BÜTÜNLEŞTİRMEK

Psikanaliz/Psikoloji dizimizin onbeşinci kitabı olarak Sergio V. Delgado, Jeffrey R. Strawn ve Ernest V. Pedapati’nin, orijinali 2015’te yayınlanan Çocuk ve Ergenler için Çağdaş Psikodinamik Psikoterapi: Öznelliklerarasılık ile Sinirbilimi Bütünleştirmek başlıklı kitabının Türkçe çevirisini sunuyoruz.

Bu kitap dizisini hazırlarken gözettiğimiz amaçlarımızdan birisi psikanaliz, psikoterapi ve psikolojinin özgül alanlarına dair yetkin ders kitaplarını da okuyucuya ulaştırmak. Daha önce yayınladığımız Nancy McWilliams’ın Psikanalitik Tanı, Stephan Mitchell’in Psikanaliz’de İlişkisel Kavramlar, Stephan Mitchell ve Margaret Black’in Freud ve Sonrası, Melek Göregenli’nin Çevre Psikolojisi, Briere ve Scott’un Travma Terapisi ve David Shapiro’nun Nevrotik Tarzlar başlıklı kitapları kendi alanlarında aynı zamanda yetkin ders kitaplarıdır. Çocuk ve ergen psikodinamik psikoterapisi alanında Türkçe temel ders kitabı alanındaki görece boşluğun dolmasına elinizdeki bu kitapla katkıda bulunmak istiyoruz.

Kitabın üç yazarı da ABD’li çocuk ve ergen psikiyatristleri. Başyazar Sergio V. Delgado aynı zamanda oldukça tecrübeli ve uzun zamandır eğitmenlik de yapmakta olan bir psikanalist. Görece daha genç kuşaktan olan diğer iki yazar, Jeffrey R. Strawn ve Ernest V. Pedapati ise resmen psikanalist olmasalar da psikodinamik psikoterapide de uzmanlaşmış, ama onun ötesinde de çeşitli ilgi alanları olan çocuk ve ergen pskiyatristleri.

Yazarlar, bir anlamda psikanalizin son 30 yılına damgasını vurmuş olan ilişkisel devrimi, çocuk ve ergen psikoterapisi alanına tercüme ediyorlar. Bunu yaparken, sinirbilim, gelişim psikolojisi, sosyal ve bilişsel psikoloji, bağlanma ve mizaç kuramlarının kazanımlarını da genel ilişkisel psikanalitik çerçevelerinin içine alıp bütünleştiriyorlar. Kitabın başlığındaki “çağdaş” da buradan geliyor: Çağımızın bu alanlardaki en ileri bilgileri bu kitapta bir araya getirilmeye ve bir sentez sunulmaya çalışılıyor. Kuşkusuz, 20-30-40 yıl sonra yeni “çağdaş” yaklaşımlar türeyecek ve her yaklaşım gibi bu yaklaşım da kısmen “demode” olacak; bilimsel, sanatsal, toplumsal ve insani gelişimin kaçınılmaz sonucu bu, ama bu kitap çocuk ve ergen psikodinamik psikoterapisi alanında günümüz ve yakın/orta gelecek için oldukça sağlam bir zemin sunuyor.

Kitapta bol miktarda “bir-kişilik psikoloji” ve “iki-kişilik psikoloji” karşılaştırması yapılıyor. Yazarların kendi tanımlamalarına kulak verirsek:

 

“Geleneksel bir-kişilik psikolojiyi, klasik psikanalitik kavramları ve tekniği esas alan, psikoterapistin (bir-kişilik) rolünün, hastanın ego savunmalarını (belirtilerini) tarafsız olarak gözlemlemek ve hastanın psişe-içi çatışmaları ve nesne ilişkilerine (hastanın içsel dünyasına) dair gerçeği keşfetmek olduğunu savunan psikoterapi yaklaşımı olarak tanımlıyoruz. Ayrıca, bu psikoterapi modelinin amaçlarından biri de, bastırılmış veya bilinçdışı düzeyde kalmış olan çatışmaları, psikoterapistin yorumları aracılığıyla bilinç düzeyine getirebilmektir.”

“İki-kişilik ilişkisel psikolojiyi ise kalıtımsal, biyolojik, psikososyal ve kültürel etmenlerin bütünleştirilmesine dayanan bir model olarak tanımlıyoruz. Bu yaklaşıma göre, psikoterapötik müdahale örtük bir düzeyde gerçekleşir ve hastaya diğer insanlarla daha uyumlu etkileşim örüntüleri yaratabilmesi için gerekli olan yeni duygusal deneyimleri yaşatmayı hedefler. Bu bakımdan, psikoterapist ve hasta karşılıklı olarak birbirlerinin öznellikleri (iki-kişilik) ve zihinsel durumları ile ilişki halindedir. İki-kişilik psikoloji yaklaşımını benimseyen psikoterapist, çoğunlukla farkında olmadan eylemle-canlandırma ve kendini-açma süreçleri ile terapi sürecini kolaylaştırır.”

Yeri gelmişken, ilişkisel psikanaliz ekolü içinde “bir-kişilik” ve “iki-kişilik” kavramsallaştırmasını yazarlar kadar kutuplaştırıcı bir şekilde kullanmayan birçok temsilci olduğunu not edelim. Aynı şekilde, yazarların “çatışmasız bilinçdışı” kavramsallaştırmasını, ilişkisel psikanaliz ekolü içinde yer alan kuramcıların çoğunun paylaşmadığını, dürtü-çatışma-temelli olmasa da ilişki-çatışma-temelli bir bilinçdışı kavramını kullandıklarını belirtelim.

Kitabın ilk yedi bölümü teorik arkaplanı anlatıyor. Burada yazarlar, klasik ve ilişkisel psikanalitik yaklaşımları karşılaştırarak, birçok kuramcının katkılarını ve sinirbilim ve gelişim psikoloji gibi alanlardan gelen araştırma bulgularını özetleyerek kendi zeminlerini kuruyorlar. Sekizinci bölüm, yazarların dört eksende yaptıkları ilk değerlendirme görüşmesine ayrılmış. Bu bölümde, mizaç, biliş, bilişsel esneklik ve bağlanma tarzının ilk seanslarda nasıl değerlendirileceği ve bu değerlendirmenin psikoterapi sürecini nasıl yönlendireceğini anlatıyorlar. Dokuzuncu bölüm, çocuk ve ergenlerle çalışırken terapi çerçevesinin nasıl kurulacağı, kuralların neler olması gerektiğine dair ayrıntılı bir sunum içeriyor. Sonraki dört bölüm sırasıyla, bebekler ve okul-öncesi çocuklarla, ilkokul çağı çocuklarla, ortaokul çağı ergenlerle ve lise çağındaki ergenlerle nasıl psikoterapi yapılabileceğini, vaka örnekleriyle zenginleştirerek, aktarıyor. Son bölüm ise süpervizyona ve süpervizyon ilişkisine ayrılmış durumda.

Çocuk ve Ergenler için Çağdaş Psikodinamik Psikoterapi, tüm ruh sağlığı çalışanları ve öğrencilerinin ilgisini çekebilecek, eğitim programlarında ders kitabı olarak okutulabilecek bir kitap.

Özenli çevirisi için Uzm. Psk. Hilal Akekmekçi, Uzm. Psk. Ufuk Tura ve Uzm. Psk. Renan Kahyaoğlu’na, redaksiyon emekleri için Psk. Seda Doğan’a çok teşekkür ederim.

Yrd. Doç. Dr. Murat Paker

İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları Psikanaliz/Psikoloji Dizisi Yayın Yönetmeni

Eylül 2017

KİTABIN KÜNYESİ

İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları

Psikanaliz/Psikoloji Dizisi: 15

Dizi Yayın Yönetmeni:        Murat Paker

Bu kitabın Editörü:              Murat Paker

Çeviri:                                     Hilal Akekmekçi, Ufuk Tura, Renan Kahyaoğlu

Özgün Basım:                        2015

Düzelti:                                   Seda Doğan

Yayın Yılı:                              2017

ARKA KAPAK İÇİN:

Yazarlar, bir anlamda psikanalizin son 30 yılına damgasını vurmuş olan ilişkisel devrimi, çocuk ve ergen psikoterapisi alanına tercüme ediyorlar. Bunu yaparken, sinirbilim, gelişim psikolojisi, sosyal ve bilişsel psikoloji, bağlanma ve mizaç kuramlarının kazanımlarını da genel ilişkisel psikanalitik çerçevelerinin içine alıp bütünleştiriyorlar.

Murat Paker

Bu kitap Çocuk ve Ergen ruh sağlığı alanında çalışan uzmanlara Freud’dan bu yana kullanılan psikoterapi tekniklerinin yanı sıra günümüzün araştırmalarla desteklenmiş bilgilerini çok kapsamlı olarak sunmaktadır. Delgado, Strawn ve Pedapati klinik formülasyon ve psikoterapide sadece psikoloji değil biyolojik ve sosyal etmeleri de dikkate almanın önemini vurgulamakta, bir-kişilik geleneksel psikolojiyle iki-kişilik ilişkisel psikoloji arasındaki farkları çok detaylı bir biçimde tartışmaktadır. Kitabın bütüncül ve modern teorileri dikkate alan yaklaşımı uzmanların çok sıklıkla başvurabileceği değerli bir eser olmasını sağlamaktadır.

Elif Akdağ Göçek

***********

Dizi No 15

(2017). Çocuk ve Ergenler İçin Çağdaş Psikodinamik Psikoterapi: Öznelliklerarasılık ile Sinirbilimi Bütünleştirmek (Sergio V. Delgado, Jeffrey R. Strawn, Ernest V. Pedapati) (çev. Hilal Akekmekçi – Ufuk Tura – Renan Kahyaoğlu)

Özgün Eser: Sergio V. Delgado, Jeffrey R., Strawn Ernest V. Pedapati (2015). Contemporary Psychodynamic Psychotherapy For Children and Adolescents: Integrating Intersubjectivity and Neuroscience. Berlin: Springer- Verlag.

İçindekiler ve Önsöz

Çağdaş psikodinamik teori, çocuk ve ergenlerde gelişimsel psikopatoloji anlayışımızı derinden değiştirmektedir. Ancak bu teorinin yetişkin psikoterapisi üzerindeki etkilerine dair çok şey yazılmış olmasına karşın, çocuk ve ergen psikoterapisine etkileri üzerinde pek durulmamıştır.

Bu kitap, çağdaş psikodinamik teoriden köken alan yeni kavramların çocuk ve ergen psikoterapisine dair anlayış ve yaklaşımımızı gözden geçirmemizi nasıl zorunlu kıldığını açıklamaktadır. İki-kişilik ilişkisel psikodinamik teorinin yakın zamandaki katkılarını gözden geçirerek, ayrıntılı vaka örnekleri üzerinden teorinin çocuk ve ergen psikoterapisinde nasıl uygulandığını göstermektedir. Çocuk ve ergenlerle çalışan psikoterapistler ve psikoterapi öğrencileri için bu kitap hem teorik hem de pratik açıdan çok değerli bir kaynaktır.